
เรื่องความอ้วน น้ำหนักตัวเกิน ไม่ว่าจะเป็นใครก็คงไม่อยากเจอปัญหานี้เป็นแน่ การที่เรามีน้ำหนักตัวเกินหรือมีภาวะอ้วนนั้นเกิดจากร่างกายของเราอาจสะสมไขมันไว้และไม่สามารถจัดการกับไขมันเหล่านั้นได้ ทำให้มีปริมาณไขมันในเลือดสูงกว่าปกติ และไม่เฉพาะในคนที่อ้วนเท่านั้น แต่ในคนที่รูปร่างผอมบางคนก็อาจตรวจพบภาวะไขมันในเลือดสูงได้เช่นกัน ในบทความนี้ รู้ใจจะมาพูดถึงไขมันตัวร้ายและอาหาร ผลไม้อะไรบ้างที่ควรหลีกเลี่ยง พร้อมวิธีลดไขมันในเลือด
สนใจอ่านแค่บางเรื่อง ก็เลือกได้เลย!
- ไขมันในเลือดคืออะไร?
- ไขมันในเลือดมีกี่ประเภท?
- ไขมันในเลือดระดับไหนถึงเรียกว่าสูง?
- อาหารสำหรับคนที่ไขมันในเลือดสูง-ไตรกลีเซอไรด์สูง มีอะไรบ้าง?
- ผลไม้ที่คนไขมันในเลือดสูงไม่ควรรับประทาน?
ไขมันในเลือดคืออะไร?
ไขมันในร่างกายของเราที่ไหลอยู่ในเลือดของเรามีทั้งไขมันดีและไขมันที่ไม่ดี สำหรับไขมันดี (High-Density Lipoprotein: HDL) นั้น ช่วยรักษาความสะอาดให้กับร่างกาย ช่วยขจัดไขมันที่เกาะอยู่ที่ผนังเลือดที่ส่งไปที่ตับและขับออกมาทางน้ำดี ในขณะที่ไขมันไม่ดี (Low-Density Lipoprotein: LDL) นั้น มักจะทิ้งเศษซากขยะตามผนังของเส้นเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดปัญหาตามมาอย่างโรคร้ายต่าง ๆ เป็นต้น
ไขมันในเลือดมีกี่ประเภท?
ในคนที่มีภาวะไขมันในเลือดสูงผิดปกตินั้น จัดว่าเป็นภัยร้ายที่แอบแฝงในร่างกายและนำไปสู่การเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็งตัวผิดปกติ เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย โดยในร่างกายของเราจะมีไขมันอยู่ 2 ชนิดหลักด้วยกัน ได้แก่
1. คอเลสเตอรอล
คอเลสเตอรอล สามารถแยกชนิดออกได้ 2 ชนิด
- คอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (Low-Density Lipoprotein: LDL) หรือไขมันไม่ดี – ไขมันชนิดนี้เป็นอันตรายต่อสุขภาพ มันจะสะสมตามผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดตีบตันและแข็ง
- คอเลสเตอรอลชนิดดี (High-Density Lipoprotein: HDL) หรือไขมันดี – ซึ่งไขมันชนิดนี้จะช่วยกำจัดไขมันไม่ดีออกจากกระแสเลือด และช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดได้อีกด้วย
2. ไตรกลีเซอไรด์
ไตรกลีเซอไรด์เป็นไขมันที่ร่างกายได้รับจากอาหารโดยตรง หรือร่างกายสร้างขึ้นมาเมื่อได้รับอาหารประเภทแป้งหรือคาร์โบไฮเดรตมากจนเกินไป โดยพลังงานที่เกินมานั้นจะถูกเปลี่ยนให้เป็นไตรกลีเซอไรด์และสะสมเป็นไขมันตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
ไขมันในเลือดระดับไหนถึงเรียกว่าสูง?
สำหรับภาวะไขมันในเลือดสูงอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น ความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ การรับประทานอาหารที่มีแต่ไขมันจนทำให้ไขมันในร่างกายมีเยอะจนเกินความจำเป็น ทำให้เกิดน้ำหนักเกินหรืออ้วน การไม่ออกกำลังกาย และบางกรณีอาจเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด สำหรับค่ามาตรฐานของไขมันในเลือด ควรเป็นดังนี้ถึงจะจัดว่าอยู่ในระดับปกติ
ประเภทไขมัน | ค่ามาตรฐานของไขมันในเลือด |
คอเลสเตอรอล | ไม่ควรเกิน 200 มิลลิกรัม ต่อ เดซิลิตร |
คอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) | ผู้หญิงมากกว่า 50 มิลลิกรัม ต่อ เดซิลิตร ผู้ชายมากกว่า 40 มิลลิกรัม ต่อ เดซิลิตร |
คอเลสเตอรอลชนิดดี (LDL) | ทั้งหญิงและชายไม่ควรเกิน 130 มิลลิกรัม ต่อ เดซิลิตร |
ไตรกลีเซอไรด์ | ไม่ควรเกิน 150 มิลลิกรัม ต่อ เดซิลิตร |
ไขมันในเลือดสูงเท่าไหร่ต้องกินยา? คำตอบคือขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ ซึ่งการรักษาจะเริ่มต้นจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ในบางรายแพทย์อาจประเมินให้ทานยาลดไขมันในเลือด โดยเลือกประเภทของอาหารให้มากขึ้นและเหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย ร่วมกับการออกกำลังกาย ก็จะสามารถลดระดับคอเลสเตอรอลไม่ดีลงได้
อาหารสำหรับคนที่ไขมันในเลือดสูง-ไตรกลีเซอไรด์สูง มีอะไรบ้าง?
ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อผู้ที่มีไขมันในเลือดสูงนั้นก็คืออาหารที่รับประทานเข้าไป การรับประทานอาหารให้ถูกต้องนั้นจะช่วยส่งผลดีต่อไขมันในเลือดได้อย่างยั่งยืน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องรู้ อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง และอาหารที่สามารถช่วยลดไขมันในเลือดได้
อาหารที่คนไขมันในเลือดสูงควรหลีกเลี่ยง
- น้ำมันที่มีกรดไขมันอิ่มตัวสูง เช่น น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว กะทิ น้ำมันหมู
- อาหารที่เต็มไปด้วยไขมันอิ่มตัว เช่น หนังไก่ หนังหมู เนื้อติดมัน หมูติดมัน คอหมู เบคอน และหมูกรอบ นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์แปรรูปต่าง ๆ เช่น ไส้อั่ว ไส้กรอก แฮม โบโลน่า แหนม กุนเชียง และหมูยอ
- อาหารประเภทไขมันสูง ๆ เช่น ไข่แดง ตับ ไข่ปลา สมอง ปลาหมึก หอยนางรม เครื่องในสัตว์
- ไขมันทรานส์ เช่น เนยเทียม ครีมเทียม หรืออาหารที่ใช้ไขมันเหล่านี้เป็นส่วนผสม เช่น เค้ก คุกกี้ พาย มันฝรั่งทอด ขนมปัง หรือการใช้น้ำมันทอดซ้ำ
- ไขมันจากมะพร้าว เช่น กะทิ ควรเลี่ยงแกงกะทิต่าง ๆ
- ขนมหรืออาหารที่มีรสหวาน น้ำตาลสูง เช่น ขนมไทย เบเกอร์รี่ น้ำอัดลม น้ำหวาน
- เครื่องดื่มชูกำลัง แอลกอฮอล์ ทั้งสองอย่างนี้ส่งผลทำให้ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงขึ้นได้
อาหารลดไขมันในเลือด
- อาหารจำพวกปลา เช่น ปลาทูน่า ปลาโอ ปลาซาบะ แซลมอน เนื่องจากในเนื้อปลานั้นอุดมไปด้วยโอเมก้า 3 ที่ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดลงได้ และยังมีส่วนช่วยในการเพิ่มไขมันชนิดดีในเลือด ควรรับประทานอย่างน้อย 3-4 ครั้ง/สัปดาห์
- เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เช่น อกไก่ลอกหนัง หรือผลิตภัณฑ์นม ควรเป็นนมพร่องมันเนยหรือไขมัน 0%
- ถั่วเปลือกแข็ง เช่น ถั่วเหลือง ควรรับประทาน
- ผักต่าง ๆ เช่น คะน้า และผลไม้ที่กากใยสูง เช่น ฝรั่ง ส้ม เม็ดแมงลัก เมื่อร่างกายได้รับกากใยเพิ่มขึ้น จะช่วยเรื่องการดูดซึมไขมันของร่างกายให้น้อยลง
- ควรใช้น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว แทนน้ำมันปาล์มและน้ำมันมะพร้าว
- ควรเลือกอาหารที่ใช้การนึ่ง อบ ย่าง แทนการทอดในน้ำมัน
การบอกให้คุมอาหารและให้พฤติกรรมนั้นพูดง่ายแต่แน่นอนว่าการปรับเปลี่ยนอะไรก็ตามในชีวิตล้วนต้องอาศัยหลายปัจจัยทั้งความสม่ำเสมอ ความพยายาม และระยะเวลา เพื่อให้เห็นผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับสุขภาพของเราในระยะยาว และอีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญเลยคือการอุดรอยรั่วความเสี่ยง คือการมีประกันโรคร้ายที่รู้ใจคุ้มครอง 4 กลุ่มโรคร้ายเอาไว้จะช่วยให้คุณวางใจเรื่องสุขภาพได้มากขึ้น เลือกปรับแผนได้ตามใจ เจอจ่ายจบ รับเงินก้อนสูงสุด 2 ล้านบาท
Tips : ทางเลือกของคนที่มีไขมันในเลือดสูง “วอลนัท” ธัญพืชที่ช่วยลดคอเรสเตอรอลในร่างกาย
มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ได้เปิดเผยถึงสรรพคุณของวอลนัทว่า เป็นธัญพืชที่อุดมไปด้วยโฟเลต วิตามินอี และแน่นอนว่ามันอุดมไปด้วยไขมันชนิดดี ซึ่งไขมันดีในวอลนัทจะไปช่วยลดระดับคอเรสเตอรอล ในร่างกายลงได้ และยังมีการศึกษาจากมหาวิทยาลัย Yale มาช่วยเสริมอีกว่า วอลนัทนี่แหละที่สามารถช่วยลดคอเลสเตอรอลในเลือดได้อย่างแท้จริง ปริมาณที่แนะนำคือ 1 กำมือ/วัน
ผลไม้ที่คนไขมันในเลือดสูงไม่ควรรับประทาน?
หลายคนอาจจะเข้าใจว่า ผลไม้นั้นเป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพการกินเข้าไปจะไม่ก่อผลเสียต่อร่างกาย แต่สำหรับผู้ที่มีไขมันในเลือดสูง หรือค่าไตรกลีเซอไรด์ที่สูง การรับประทานผลไม้บางชนิดอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ โดยผลไม้ที่คนมีไตรกลีเซอไรด์สูงควรระวังและไม่ควรรับประทาน ได้แก่
- ทุเรียน 1 เม็ดขนาดกลาง จะมีน้ำตาลอยู่ 17 กรัม
- ลำไย 10 ลูก จะมีน้ำตาลอยู่ 18 กรัม
- ขนุน 2 ยวง จะมีน้ำตาลอยู่ 17 กรัม
- กล้วยหอม 1 ผล มีน้ำตาลอยู่ 22 กรัม
- มะม่วงสุกครึ่งผล มีน้ำตาลอยู่ 20 กรัม
- น้อยหน่ามีทั้งคาร์บและน้ำตาลฟรุกโตส
- มะขามหวาน มีฟรุกโตสสูงมาก
และยังรวมไปถึงผลไม้แปรรูปบางประเภทอีกด้วย ยกตัวอย่าง
- ผลไม้กวน ผลไม้แช่อิ่ม จะมีน้ำตาลสูงกว่าผลไม้ปกติ
- ผลไม้อบแห้ง ก็มีน้ำตาลสูงมากเช่นกัน
- น้ำผลไม้
นอกจากการเลือกรับประทานอาหาร ผัก ผลไม้ที่มีประโยชน์ ร่วมกับการออกกำลังกายแล้ว การปรับพฤติกรรมต่าง ๆ รวมถึงหลีกเลี่ยงอาหารและผลไม้ที่เพิ่มความเสี่ยงไขมันในเลือดสูงด้วย การปรับพฤติกรรมแม้จะไม่ใช่เรื่องง่าย แต่หากทำได้ ก็จะได้รับสุขภาพที่ดีเป็นสิ่งตอบแทน ซึ่งคุ้มค่ากว่าการต้องเสียเงินที่เก็บมาทั้งชีวิตไปกับค่ารักษาพยาบาลอย่างแน่นอน
สามารถติดตามข่าวสาร สาระความรู้เกี่ยวกับสุขภาพ รถยนต์ มอเตอร์ไซค์ รวมถึงประกันภัยออนไลน์ต่าง ๆ จากรู้ใจได้ที่ Facebook Page: Roojai หรือคลิกที่นี่เพื่อเพิ่มเราเป็นเพื่อนใน LINE ได้เลย (Official Line ID: @roojai)
คำจำกัดความ
กรดไขมันอิ่มตัว | ไขมันที่มีโครงสร้างโมเลกุลเป็นโซ่ตรงและอิ่มตัวด้วยพันธะไฮโดรเจน ทำให้มีสถานะเป็นของแข็งที่อุณหภูมิห้อง การบริโภคกรดไขมันอิ่มตัวมากเกินไปสามารถเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลในเลือด เกิดการอุดตันของเส้นเลือด มักพบในไขมันสัตว์ เนื้อสัตว์ติดมัน กะทิ มะพร้าว เนย อาหารทอด และฟาสต์ฟู้ด เป็นต้น |
น้ำตาลฟรุกโตส | เป็นน้ำตาลโมโนแซ็กคาไรด์ที่พบได้ตามธรรมชาติในผลไม้ที่มีรสหวาน ผักบางชนิด และน้ำผึ้ง จึงมักเรียกกันว่า “น้ำตาลผลไม้” |