ทำไมสาวๆ ควรตรวจหาเชื้อ HPV? ลดเสี่ยงเลี่ยงมะเร็งปากมดลูก

เชื้อ HPV (Human Papillomavirus) เป็นไวรัสที่พบได้บ่อยที่สุดในกลุ่มไวรัสที่ส่งผลต่อสุขภาพทางเพศสัมพันธ์ โดยสามารถติดเชื้อได้จากการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทางปาก หรือทางทวารหนัก ส่วนใหญ่ร่างกายของเราจะสามารถกำจัดเชื้อ HPV ออกไปได้เอง แต่หากเชื้อยังคงอยู่ อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรง เช่น มะเร็งปากมดลูก มะเร็งช่องคลอด มะเร็งทวารหนัก หรือหูดหงอนไก่ บทความนี้ เรามีเรียนรู้และทำความเข้าใจในเรื่องของเชื้อ HPV กัน

สนใจอ่านแค่บางเรื่อง ก็เลือกได้เลย!

• เชื้อ HPV คืออะไร?
• สาเหตุการติดเชื้อ HPV เกิดจากอะไร?
• การติดเชื้อ HPV อาการเป็นยังไง?
• วิธีการตรวจหาเชื้อ HPV และมะเร็งปากมดลูก
• รักษาอาการติดเชื้อ HPV ยังไง?
• ทำไมผู้หญิงควรตรวจหาเชื้อ HPV?
• ใครบ้างที่มีความเสี่ยงติดเชื้อ HPV?
• ควรฉีดวัคซีน HPV ตั้งแต่อายุเท่าไหร่?
• ติดเชื้อ HPV แล้วฉีดวัคซีนได้มั้ย?
• เช็คสิทธิ์ตรวจมะเร็งปากมดลูก และฉีดวัคซีน HPV ฟรี! มีที่ไหนบ้าง?

เชื้อ HPV คืออะไร?

Human Papillomavirus หรือ HPV เป็นเชื้อไวรัสที่พบได้บ่อยในผู้ชายและผู้หญิง ซึ่งเชื้อไวรัสนี้สามารถติดต่อผ่านทางเพศสัมพันธ์และสามารถทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้ โดยเฉพาะมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิง เชื้อไวรัส HPV มีมากกว่า 100 สายพันธุ์ แต่มีเพียงบางสายพันธุ์เท่านั้นที่มีความเสี่ยงสูงที่จะนำไปสู่การเกิดมะเร็ง

สาเหตุการติดเชื้อ HPV เกิดจากอะไร?

เชื้อ HPV ติดต่อได้ง่ายผ่านการสัมผัสโดยตรงกับผิวหนังหรือเยื่อเมือก เช่น การมีเพศสัมพันธ์ทั้งทางช่องคลอด ทวารหนัก หรือปาก นอกจากนี้ยังสามารถติดต่อผ่านการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดตัว หรือสิ่งของที่สัมผัสกับผิวหนัง

การติดเชื้อ HPV อาการเป็นยังไง?

ส่วนใหญ่การติดเชื้อ HPV ไม่มีอาการชัดเจน บางครั้งเชื้ออาจหายไปเองโดยที่ไม่ก่อให้เกิดปัญหาใด ๆ แต่ในบางกรณีเชื้ออาจทำให้เกิดหูดบริเวณอวัยวะเพศ หูดที่ผิวหนัง หรือที่ลำคอ อย่างไรก็ตาม สายพันธุ์ HPV ที่มีความเสี่ยงสูงสามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปากมดลูกซึ่งอาจกลายเป็นมะเร็งได้หากไม่ตรวจพบและรักษาแต่เนิ่น ๆ

วิธีการตรวจหาเชื้อ HPV และมะเร็งปากมดลูก

การตรวจหาเชื้อ HPV และมะเร็งปากมดลูกเป็นขั้นตอนสำคัญในการป้องกันและรักษาโรคในระยะเริ่มต้น วิธีการตรวจที่ใช้กันทั่วไปมีดังนี้ 

1. การตรวจ Pap Smear

Pap Smear เป็นการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่นิยมใช้กันมากที่สุด โดยจะทำการเก็บเซลล์จากปากมดลูกแล้วนำไปตรวจภายใต้กล้องจุลทรรศน์เพื่อตรวจหาความผิดปกติของเซลล์ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงการติดเชื้อ HPV หรือการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ที่อาจนำไปสู่มะเร็ง

• ใครควรตรวจ  แนะนำให้ผู้หญิงที่มีอายุระหว่าง 21-65 ปี เข้ารับการตรวจ Pap Smear ทุก 3 ปี
• ขั้นตอนการตรวจ ผู้เข้ารับการตรวจจะนอนบนเตียงและยกขาขึ้นให้สะดวกสำหรับการตรวจ จากนั้นแพทย์จะใช้เครื่องมือเล็ก ๆ เข้าไปเก็บตัวอย่างเซลล์จากปากมดลูก การตรวจใช้เวลาสั้นและไม่เจ็บปวดมากนัก

2. การตรวจหาเชื้อ HPV (HPV DNA Test)

HPV DNA Test เป็นการตรวจหาสายพันธุ์ของเชื้อ HPV ที่มีความเสี่ยงสูงในการทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก โดยการเก็บตัวอย่างเซลล์จากปากมดลูกเพื่อตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อ HPV

• ใครควรตรวจ ผู้หญิงอายุ 30 ปีขึ้นไป ควรตรวจหาเชื้อ HPV ควบคู่กับ Pap Smear ทุก 5 ปี หรือเมื่อ Pap Smear ให้ผลที่ผิดปกติ เพื่อยืนยันการติดเชื้อ HPV
• ขั้นตอนการตรวจ การเก็บตัวอย่างเซลล์สำหรับ HPV DNA Test จะคล้ายกับการตรวจ Pap Smear โดยใช้เครื่องมือเล็ก ๆ เพื่อเก็บเซลล์จากปากมดลูก

3. การตรวจปากมดลูกด้วยกล้องขยาย (Colposcopy)

การตรวจปากมดลูกด้วยกล้องขยายเป็นวิธีการตรวจเพิ่มเติมเมื่อ Pap Smear หรือ HPV DNA Test ให้ผลผิดปกติ โดยแพทย์จะใช้กล้องขยายที่เรียกว่าโคลโปสโคป (Colposcope) เพื่อตรวจดูปากมดลูกอย่างละเอียดมากขึ้น หากพบความผิดปกติ แพทย์อาจทำการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อ (Biopsy) เพื่อตรวจเพิ่มเติม

• ใครควรตรวจ ผู้ที่มีผลการตรวจ Pap Smear หรือ HPV DNA Test ที่ผิดปกติ
• ขั้นตอนการตรวจ แพทย์จะใช้กล้องโคลโปสโคปเพื่อขยายภาพปากมดลูกและตรวจดูความผิดปกติ การตรวจนี้ไม่เจ็บปวดมาก แต่ผู้เข้ารับการตรวจอาจรู้สึกไม่สบายเล็กน้อย

4. การตรวจชิ้นเนื้อ (Biopsy)

หากมีผลการตรวจที่บ่งบอกถึงความเสี่ยงสูง แพทย์อาจตัดตัวอย่างเนื้อเยื่อจากปากมดลูกเพื่อตรวจเพิ่มเติมในห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจหามะเร็งหรือการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ที่อาจกลายเป็นมะเร็ง

• ใครควรตรวจ ผู้ที่มีความผิดปกติจากการตรวจด้วยวิธีอื่น ๆ และต้องการยืนยันการวินิจฉัย
• ขั้นตอนการตรวจ การตัดชิ้นเนื้ออาจทำให้รู้สึกเจ็บเล็กน้อย แต่เป็นขั้นตอนที่สำคัญในการยืนยันการวินิจฉัย

สาว ๆ ต้องไม่ลืมว่า การตรวจหาเชื้อ HPV และมะเร็งปากมดลูกเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้หญิงไม่ควรมองข้ามการตรวจเป็นประจำปีละ 1 ครั้ง จะช่วยให้สามารถตรวจพบความผิดปกติแต่เนิ่น ๆ และรักษาได้ทันเวลาก่อนที่โรคจะพัฒนาเป็นมะเร็งในระยะที่ยากต่อการรักษา

รักษาอาการติดเชื้อ HPV ยังไง?

การติดเชื้อ HPV หายได้ไหม? ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาที่สามารถกำจัดเชื้อ HPV ออกจากร่างกายได้โดยตรง แต่สามารถรักษาอาการที่เกิดจากการติดเชื้อได้ เช่น การรักษาหูดด้วยยาทาหรือการผ่าตัด การตรวจหาเชื้อและการตรวจปากมดลูกเป็นประจำเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการเกิดมะเร็งปากมดลูก

การจี้เย็น (Cryotherapy) สามารถรักษาเชื้อ HPV ได้หรือไม่?

การจี้เย็น หรือ Cryotherapy เป็นวิธีการรักษาที่ใช้ความเย็นจัดจากไนโตรเจนเหลวในการทำลายเซลล์ที่ผิดปกติ เช่น เซลล์ที่ติดเชื้อ HPV ที่บริเวณปากมดลูกหรือผิวหนัง โดยวิธีนี้สามารถใช้รักษาหูดที่เกิดจากเชื้อ HPV และการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปากมดลูกที่อาจนำไปสู่มะเร็งได้ โดยความเย็นจากไนโตรเจนเหลวจะทำลายเซลล์ผิวหนังที่ติดเชื้อ HPV และทำให้หูดหลุดออกมา ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปากมดลูกจากการติดเชื้อ HPV การจี้เย็นสามารถใช้เพื่อทำลายเซลล์ที่ผิดปกติและป้องกันไม่ให้เซลล์เหล่านั้นพัฒนาเป็นมะเร็งได้ แต่ไม่สามารถกำจัดเชื้อ HPV ออกจากร่างกายได้อย่างถาวร ดังนั้นควรดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการตรวจสุขภาพเป็นประจำและรับวัคซีนป้องกัน HPV เพื่อป้องกันการติดเชื้อในอนาคต

ทำไมผู้หญิงควรตรวจหาเชื้อ HPV?

การตรวจหาเชื้อ HPV มีความสำคัญอย่างมากในการป้องกันการเกิดมะเร็งปากมดลูก โดยเฉพาะในผู้หญิงที่มีอายุระหว่าง 21-65 ปี ควรได้รับการตรวจปากมดลูกอย่างสม่ำเสมอ การตรวจพบเชื้อ HPV แต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้สามารถรักษาและป้องกันไม่ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ที่อาจนำไปสู่มะเร็งได้

ใครบ้างที่มีความเสี่ยงติดเชื้อ HPV?

เชื้อ HPV เป็นไวรัสที่แพร่กระจายได้ง่ายผ่านการสัมผัสทางผิวหนังหรือเยื่อเมือก โดยเฉพาะทางเพศสัมพันธ์ ดังนั้นกลุ่มคนต่อไปนี้จึงมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ HPV

1. ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์หลายคน การมีคู่นอนหลายคนหรือการเปลี่ยนคู่นอนบ่อยจะเพิ่มโอกาสในการสัมผัสกับเชื้อ HPV มากขึ้น
2. ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อย การเริ่มมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อยจะทำให้มีเวลาสัมผัสกับเชื้อ HPV นานขึ้น ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ
3. ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ป่วย HIV หรือผู้ที่ใช้ยากดภูมิคุ้มกัน มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ HPV และอาจมีโอกาสที่จะพัฒนาเป็นโรคมะเร็งมากขึ้น
4. ผู้ที่มีการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ เช่น เริม หรือหนองใน สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ HPV ได้
5. ผู้ที่สูบบุหรี่ การสูบบุหรี่ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอ ทำให้มีโอกาสที่จะติดเชื้อ HPV ง่ายขึ้น และเพิ่มความเสี่ยงในการพัฒนาเป็นมะเร็งปากมดลูก
6. ผู้ที่ไม่เคยได้รับวัคซีน HPV วัคซีน HPV สามารถป้องกันการติดเชื้อจากสายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูงได้ การไม่ได้รับวัคซีนเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อและการเกิดโรคที่เกี่ยวข้อง

ทุกคนที่มีเพศสัมพันธ์มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ HPV แม้จะใช้ถุงยางอนามัยก็ยังไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ 100% ดังนั้นการรับวัคซีนและการตรวจสุขภาพประจำปีจึงมีความสำคัญในการป้องกันและลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อ HPV และการมีประกันมะเร็งนั้นจะช่วยให้ความสบายใจหากเกิดโรคร้ายที่ไม่คาดฝันขึ้น ทั้งตัวผู้ป่วยและครอบครัวจะได้ไม่ต้องกังวลเรื่องของค่ารักษาพยาบาล และอาจจะทำให้ผู้ป่วยเข้าถึงการรักษาที่หลากหลายได้มากยิ่งขึ้น 

ควรฉีดวัคซีน HPV ตั้งแต่อายุเท่าไหร่?

วัคซีนป้องกันเชื้อ HPV มีประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อได้รับก่อนเริ่มมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก โดยทั่วไปแนะนำให้ฉีดวัคซีนในช่วงวัยดังนี้ 

1. เด็กหญิงและเด็กชายอายุ 9-14 ปี ควรเริ่มฉีดวัคซีนป้องกัน HPV ตั้งแต่อายุ 9-14 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ระบบภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อวัคซีนได้ดีที่สุด โดยการฉีดวัคซีนในช่วงอายุนี้จะให้ผลดีที่สุดในการป้องกันการติดเชื้อ HPV และโรคที่เกี่ยวข้อง
2. วัยรุ่นและผู้ใหญ่ หากไม่ได้รับวัคซีนในวัยเด็ก แนะนำให้รับวัคซีนได้ถึงอายุ 26 ปี โดยทั่วไปแล้ว การฉีดวัคซีนในช่วงอายุ 15-26 ปีจะต้องได้รับการฉีดทั้งหมด 3 เข็ม (ในขณะที่เด็กอายุ 9-14 ปีจะต้องฉีดเพียง 2 เข็ม) 

ติดเชื้อ HPV แล้วฉีดวัคซีนได้มั้ย?

หากมีการติดเชื้อ HPV แล้ว ยังสามารถฉีดวัคซีนป้องกัน HPV ได้ เนื่องจากวัคซีนสามารถป้องกันการติดเชื้อจากสายพันธุ์อื่น ๆ ของ HPV ที่อาจยังไม่เคยสัมผัสได้ อย่างไรก็ตาม วัคซีนจะไม่สามารถรักษาหรือกำจัดเชื้อ HPV ที่มีอยู่แล้วในร่างกายได้

นอกจากนี้ยังมีวัคซีนที่สามารถป้องกันเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูงได้ ซึ่งการได้รับวัคซีนในช่วงวัยรุ่นหรือก่อนมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก จะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อและการเกิดมะเร็งปากมดลูกในอนาคต การใส่ใจสุขภาพและเข้ารับการตรวจเป็นประจำจะช่วยให้ผู้หญิงสามารถป้องกันการเกิดโรคที่เกิดจากการติดเชื้อ HPV ได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย 

ความสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อ HPV นั้นอยู่ที่การรับวัคซีน HPV และการตรวจสุขภาพประจำปีเป็นประจำ โดยเฉพาะในผู้หญิงควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ดังนั้นอย่าลืมมองหาแพคเกจตรวจสุขภาพหรือหากไม่อยากเสียค่าใช้จ่ายก็ยังมีสิทธิของสปสช. สิทธิบัตรทอง สิทธิประกันสังคม หากเราตื่นตัวและตระหนักถึงปัญหาสุขภาพ การติดตามข่าวสารอยู่เสมอก็จะทำให้เข้าถึงสิทธิสุขภาพที่เรามีได้

สามารถติดตามข่าวสาร สาระความรู้เกี่ยวกับสุขภาพ รถยนต์ มอเตอร์ไซค์ รวมถึงประกันภัยออนไลน์ต่าง ๆ จากรู้ใจได้ที่ Facebook Page: Roojai หรือคลิกที่นี่เพื่อเพิ่มเราเป็นเพื่อนใน LINE ได้เลย (Official Line ID: @roojai)

คำจำกัดความ

ยากดภูมิคุ้มกัน	เป็นกลุ่มยาสำหรับใช้ในการลดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายไม่ให้ทำงานมากจนเกินไป โดยปกติจะใช้กับผู้ป่วยที่ปลูกถ่ายอวัยวะเพื่อช่วยให้อวัยวะที่ปลูกถ่ายเข้าไปใหม่นั้นไม่ถูกทำลาย
Pap Smear	เป็นหนึ่งในวิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก โดยสูตินรีแพทย์จะใช้เครื่องมือสอดผ่านช่องคลอด และจะทำการป้ายเซลล์จากมดลูกส่งเข้าแล็บเพื่อตรวจหาเชื้อ HPV หรือเซลล์ที่ผิดปกติที่อาจพัฒนาไปเป็นมะเร็งปากมดลูกได้
HPV DNA Test	เป็นการตรวจระดับโมเลกุลเพื่อหาเชื้อ HPV อีกวิธีหนึ่ง ซึ่งจะตรวจหาสายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูง 14 สายพันธุ์ ซึ่งสายพันธุ์เหล่านี้เป็นสาเหตุหลักของการเกิดมะเร็งปากมดลูกถึง 99% เลยทีเดียว