โรคลมชักเป็นโรคที่สามารถพบได้ในทุกเพศและทุกวัย โดยตรวจพบได้ประมาณ 1% ของประชากรไทยทั้งหมด หรือประมาณ 6 แสนคน โดยอาการของโรคลมชักจะพบได้หลากหลาย และถึงแม้ว่าคนส่วนใหญ่จะเคยได้ยินโรคลมชัก แต่ก็ยังมีคนอีกจำนวนมากที่ยังไม่เข้าใจถึงโรคนี้ ซึ่งในบทความนี้ รู้ใจได้นำข้อมูลที่มีประโยชน์เกี่ยวกับโรคลมชักมาฝากกัน สาเหตุของการเกิด วิธีป้องกัน และพร้อมวิธีรับมือหากพบเห็นคนเป็นลมชัก
สนใจอ่านแค่บางเรื่อง ก็เลือกได้เลย!
- โรคลมชักคืออะไร?
- โรคลมชักเกิดจากอะไร?
- อาการโรคลมชักมีกี่แบบ?
- มีวิธีวินิจฉัยโรคลมชักยังไง?
- โรคลมชักมีวิธีรักษายังไง? หายขาดได้หรือไม่?
- ผู้ป่วยที่เป็นโรคลมชักต้องกินยาไปตลอดชีวิตมั้ย?
- วิธีรับมือเมื่อพบเห็นผู้เป็นลมชัก
- วิธีการป้องกันโรคลมชัก
โรคลมชักคืออะไร?
โรคลมชัก เป็นโรคที่เกิดจากกลุ่มอาการชักที่มีสาเหตุมาจากการที่สมองส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือทั้งหมดทำงานมากจนเกินไปชั่วขณะ ทำให้เกิดความผิดปกติที่ระบบประสาทส่วนกลาง ไฟฟ้าของการชักจะเกิดขึ้นและแพร่กระจายออกไปยังบริเวณส่วนต่าง ๆ ในสมอง อาการของแต่ละคนจะไม่เหมือนกันขึ้นอยู่กับว่าสมองส่วนไหนที่ได้รับการกระตุ้น
ลมชัก VS ลมบ้าหมู เหมือนหรือต่างกัน?
ลมชักและลมบ้าหมู ทั้งสองคำนี้เป็นโรคเดียวกัน แต่ก็มีความแตกต่างกันตามความหมายทางการแพทย์ กล่าวคือ ลมบ้าหมูเป็นการชักรูปแบบหนึ่งของอาการลมชักเท่านั้น ไม่ได้หมายถึงโรคลมชักทั้งหมดทุกรูปแบบ โดยการชักโรคลมบ้าหมู จะมีอาการกระตุก เกร็ง หมดสติ กัดลิ้น เป็นต้น
โรคลมชักเกิดจากอะไร?
โรคลมชักเกิดจากหลากหลายสาเหตุ เช่น
- ความผิดปกติทางโครงสร้างสมอง เช่น เป็นแผลบริเวณฮิปโปแคมปัส หรือมีเนื้องอกในสมอง
- เกิดจากพันธุกรรม
- เกิดจากการติดเชื้อ เช่น ไข้สมองอักเสบ แบคทีเรีย หรือการติดเชื้อโปรโตซัว (พยาธิในสมอง)
- เกิดจากภาวะเมตตาบอลิซึ่ม ความไม่สมดุลของสารน้ำ หรือเกลือแร่และน้ำตาล
- เกิดจากภูมิคุ้มกันของตนเองจากการเจ็บป่วยบางโรค
- สาเหตุสุดท้าย คือ ไม่ทราบเหตุแน่ชัด เช่น โรคลมชักที่ไม่พบรอยของโรคในสมอง เป็นต้น
อาการโรคลมชักมีกี่แบบ?
ชนิดของอาการโรคลมชักที่พบได้บ่อย คือ
- อาการชักเฉพาะที่ (ทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว)
- อาการชักแบบเหม่อลอย โดยมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ทำปากขมุบขมิบ มือมีอาการสั่นเกร็ง หรือบางรายอาจมีอาการพูดไม่ได้ไปชั่วขณะ
- อาการชักแบบเกร็งและกระตุกทั้งตัว เป็นชนิดที่พบได้บ่อย โดยช่วงเวลาของการชักจะนาน 2-3 นาทีแล้วก็หายไป
- อาการชักแบบเหม่อนิ่ง อาการชักเช่นนี้พบได้มากในเด็กและมักเกิดขึ้นในระยะสั้นๆ
มีวิธีวินิจฉัยโรคลมชักยังไง?
- X-Ray ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสมองเพื่อค้นหาความผิดปกติ
- การใช้เครื่อง PET Scan และ SPECT
- การตรวจเลือดหาสาเหตุที่อาจเกิดจากพันธุกรรม
โรคลมชักมีวิธีรักษายังไง?
โรคลมชักสามารถแบ่งการรักษาใหญ่ ๆ ออกได้ 2 วิธี คือ การใช้ยากันชักอย่างเดียว หรือการใช้ยากันชักร่วมกับวิธีรักษาแบบอื่น เช่น การผ่าตัด การใช้โภชนาการสูตรพิเศษแบบคีโตเจนิค (Ketogenic Diet) การกระตุ้มสมองด้วยไฟฟ้า หากผู้ป่วยปฏิบัติตัวอย่างดีและดูแลเรื่องอาหารการกิน อาจไม่จำเป็นต้องรับประทานยาแก้ลมชักไปตลอดชีวิตก็เป็นได้
โดยสำหรับคนที่ต้องกินยา จำเป็นต้องรับประทานอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง และไม่ควรรับประทานยากันชักพร้อมกับนมหรืออาหาร เพราะอาหารหรือนมจะไปรบกวนการดูดซึมของตัวยาทำให้ยารักษาโรคลมชักออกฤทธิ์ไม่เต็มประสิทธิภาพ
โรคลมชักสามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่?
หากแพทย์ตรวจพบสาเหตุที่แท้จริง ก็อาจมีวิธีรักษาโรคลมชักให้หายขาดได้ และทำให้ผู้ป่วยหายและกลับมาใช้ชีวิตปกติได้ แต่ในบางกรณีที่ไม่สามารถหาสาเหตุได้ ก็ต้องรักษาตามอาการที่ผู้ป่วยเป็น และผู้ป่วยเองก็ต้องหมั่นสังเกตตัวเองด้วย เพื่อเป็นข้อมูลให้กับแพทย์ประกอบการรักษาที่ถูกต้อง
ผู้ป่วยที่เป็นโรคลมชักต้องกินยาไปตลอดชีวิตมั้ย?
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่า หากผู้ป่วยดูแลตัวเองดี โภชนาการถูกต้องเหมาะสม ไม่มีพฤติกรรมเสี่ยง ก็อาจไม่จำเป็นต้องทานยาไปตลอดชีวิตก็ได้ แต่ในกรณีที่ต้องทานยาแก้ลมชักไปตลอดชีวิตนั้นอาจเพราะผู้ป่วยบางรายไม่สามารถควบคุมอาการชักได้
วิธีรับมือเมื่อพบเห็นผู้เป็นลมชัก
หากบังเอิญไปประสบพบเจอคนเป็นลมชักกลางถนน คุณสามารถช่วยพวกเขาได้ โดยการดูแลผู้ป่วยที่มีอาการชักทำตามดังนี้
- ประคองผู้ป่วยให้นอนบนเตียงและระวังไม่ให้พลัดตก
- จับหน้าเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง เพื่อให้น้ำลายไหลออกป้องกันการสำลัก
- ไม่ควรใช้นิ้วหรือช้อนใส่เข้าไปในปากเพื่อกันผู้ป่วยกัดลิ้น เพราะอาจเพิ่มโอกาสทำให้ฟันหัก หรือเกิดการสำลักและลงปอดได้
- ในกรณีที่มีการชักนานเกินกว่า 5 นาที ควรเรียกรถพยาบาล (โทร 1669) เพื่อนำตัวส่งโรงพยาบาลและทำการรักษา
วิธีการป้องกันโรคลมชัก
วิธีการป้องกันโรคลมชักที่ดีที่สุดคือ การที่ตัวเองรู้ว่าตัวเองเป็นโรคลมชัก และรีบทำการรักษาในระยะแรก จะช่วยป้องกันไม่ให้สมองถูกทำลาย และสามารถกลับมาทำงานหรือใช้ชีวิตได้ตามปกติ พฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยง คือ การอดนอน การออกกำลังกายที่มากจนเกินไป การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ สิ่งเหล่านี้เป็นตัวกระตุ้นชั้นดีให้อาการลมชักกำเริบขึ้นได้
โรคลมชักสามารถควบคุมได้ด้วยการรับการรักษาที่เหมาะสมและการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง โดยต้องใส่ใจกับตัวเองอย่างจริงจัง ทั้งเรื่องของการทานยาแก้ลมชัก การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างตามคำแนะนำของแพทย์ รวมถึงการหมั่นสังเกตอาการ เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพและสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างอุ่นใจ โดยไม่ต้องคอยระแวงอาการป่วย
สามารถติดตามข่าวสาร สาระความรู้เกี่ยวกับสุขภาพ รถยนต์ มอเตอร์ไซค์ รวมถึงประกันภัยออนไลน์ต่าง ๆ จากรู้ใจได้ที่ Facebook Page: Roojai หรือคลิกที่นี่เพื่อเพิ่มเราเป็นเพื่อนใน LINE ได้เลย (Official Line ID: @roojai)
คำจำกัดความ
| ระบบประสาทส่วนกลาง | เป็นระบบประสาทที่ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางควบคุมการทำงานของระบบอื่นๆ ของร่างกาย เช่น ควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อและกระดูก |
| Ketogenic Diet | “คีโตเจนิค ไดเอท” เป็นรูปแบบการรับประทานอาหารที่เน้นการบริโภคไขมันในปริมาณสูง โปรตีนปานกลาง และคาร์โบไฮเดรตต่ำมาก |
